Epilepsi (Sara) Tedavisi

Epilepsi beyin aktivitelerinin anormal hale gelerek alışılmadık davranışlara, duyumlara ve bazen bilinç kaybına yol açan nöbetlere neden olduğu nörolojik bir hastalıktır. Nöbet belirtileri çok çeşitli olabilir. Epilepsi nöbeti sırasında bazı kişiler hareket edemezken bazı kişilerde kol ve bacaklarını durduramama görülebilir. Ancak tek bir nöbet geçirmesi kişinin epilepsi olduğu anlamına gelmemektedir. Kesin tanı için kişinin kapsamlı bir değerlendirmeden geçmesi gerekir.

Epilepsi tedavisinde genellikle ilaçlara başvurulmaktadır ancak ilaçların yeterli olmadığı takdirde cerrahi işlemlere başvurulması gerekebilir. Nöbetleri kontrol etmek için ömür boyu tedavi gerekebilir ya da zamanla iyileşme görülebilir. Epilepsili çocuklar genellikle yaşları ilerledikçe durumu aşmaktadır.

Epilepsi (Sara) Belirtileri Nelerdir?

Epilepsi beyindeki anormal aktivitelerden kaynaklandığı için nöbetler beynin koordine ettiği herhangi bir işlemi etkileyebilir. Belirtiler nöbet tipine bağlı değişiklik göstermektedir ancak epilepsili kişi her seferinde aynı tip nöbet geçirme eğiliminde olacaktır.
Bazı nöbetler bilinç kaybına neden olmaz ancak kişinin duygu durumunu etkileyebilir ve etrafındaki şeylerin görünüşünü, kokusunu, hissini, tadını veya sesini değiştirebilir. Ayrıca kol veya bacak gibi vücudun bir bölgesinde istemsiz kasılmalar gibi duyusal semptomlar görülebilir.

Bazı nöbetler ise bilinç kaybına neden olmaktadır. Kişi böyle bir nöbet sırasında normal şekilde tepki vermeyebilir ve el çırpma, çiğneme veya daireler çizme gibi tekrar eden davranışlar gerçekleştirebilir. Bu belirtiler farklı nörolojik sorunlara da ait olabilmektedir. Epilepsiyi diğer hastalıklardan ayırt etmek için kapsamlı bir inceleme ve türlü testler gereklidir.

Tonik nöbetler kişinin kaslarının sertleşmesine neden olmaktadır. Bu nöbetler genellikle sırt, kol ve bacak kaslarını etkiler ve kişinin yere düşmesine neden olabilir. Atonik nöbetler ise kişinin birdenbire çökmesine veya düşmesine neden olabilecek kas kontrol kaybına yol açmaktadır. Tonik-klonik nöbetler halk arasında sara nöbeti olarak bilinen nöbet tipidir. Ani bilinç kaybı, vücudun sertleşmesi ve sallanması ile birlikte görülür ve bazen kişinin mesane kontrolünü kaybetmesine veya dilini ısırmasına neden olabilir. 

Epilepsinin Görülme Nedenleri Nelerdir?

Genetik: Kişinin yaşadığı nöbet tipi veya beyninin hangi kısmının etkilendiği bazı durumlarda aynı şekilde ailesinde de görülmektedir. Araştırmacılar bazı epilepsi tiplerini spesifik genlerle ilişkilendirmiştir, ancak çoğu insan için genler epilepsi görülme nedeninin yalnızca bir parçasıdır. Bazı genler kişiyi epilepsiyi tetikleyen çevresel koşullara karşı daha hassas hale getirebilir.

• Kafa travması: Herhangi bir travma sonucu oluşan kafa yaralanması epilepsiye neden olabilir.
• Beyin koşulları: Tümörler veya felç gibi beyinde hasara neden olan türlü koşullar epilepsiye neden olabilir. İnme, 35 yaşından büyük yetişkinlerde epilepsinin önde gelen bir nedenidir.
• Bulaşıcı hastalıklar: Menenjit ve AIDS gibi bulaşıcı hastalıklar epilepsiye neden olabilir.
• Doğum öncesi travma: Bebekler anne karnındayken enfeksiyon, zayıf beslenme veya oksijen yetersizlikleri gibi çeşitli faktörlerin neden olabileceği beyin hasarlarına karşı oldukça hassastır. Bu beyin hasarları epilepsi veya beyin felci ile sonuçlanabilir.
• Yaş: Epilepsi başlangıcı çocuklarda ve yaşlı erişkinlerde daha sık görülmektedir ancak her yaşta ortaya çıkabilir.

Epilepsi Tedavisi

Epilepsi tedavisinin birkaç yolu vardır. İlaç tedavisi, özel beslenme programı, sinirler veya beyin üzerinde çalışan bir implant ya da cerrahi operasyon bu yöntemler arasındadır.

• İlaç Tedavisi: Epilepsi tedavisinde genellikle ilk olarak ilaç tedavisine başvurulmaktadır. Epilepsi ilaçları beyin hücrelerinin çalışma şeklini değiştirerek birbirlerine mesaj gönderebilmelerini sağlar. Doktorun önereceği ilaç türü kişinin geçirdiği nöbet tipine, yaşına, sahip olduğu tıbbi duruma göre değişiklik göstermektedir. Bir kişi için işe yarayan ilaçlar başka biri için çözüm sunamayabilir. Kişinin hangi ilacı aldığına bağlı olarak değişmekle birlikte ilaca düşük bir dozla başlaması ve gittikçe daha fazlasını kullanması gerekebilir. İlaç tedavisindeyken kişinin tedaviye nasıl cevap verdiğini görebilmek için çeşitli kan testlerine başvurulmaktadır.
• Ketojenik Diyet: Kişinin sahip olduğu nöbet türüne bağlı olarak ketojenik diyet önerilebilmektedir. Ketojenik beslenme yüksek yağ, düşük protein ve düşük karbonhidrat içeren bir beslenme düzenidir. Ketojenik diyet genellikle ilaç tedavisinin işe yaramadığı çocuklara önerilir ancak bazı çalışmalar yetişkinler için de işe yarayabileceğini göstermektedir.
• Cerrahi Operasyon: Epilepsinin cerrahi tedavisi kişinin beyninde nöbetlere neden olan bölgenin çıkarılmasını içermektedir. Bu işleme en çok beynin nöbetlere neden olan kısmı çok küçük ve sınırlı olduğunda ve konuşma, görme veya işitme gibi duyuları kontrol etmediği durumlarda başvurulabilmektedir. Bazı vakalarda kişinin beyninin bir kısmını çıkarmak yerine nöbetlere neden sinirler arasındaki bağlantıların kesilmesi işlemine de başvurulabilmektedir.